KIẾN TRÚC HẢI PHÒNG - ĐI TÌM BẢN SẮC

     Hải Phòng xưa vốn là miền biển phên dậu và sông bãi. Giữa thế kỷ thứ nhất sau công nguyên bà Lê Chân là nữ tướng triều Trưng Vương về trấn thủ lập ra làng An Biên. Thế kỷ 17 nhiều thuyền buôn Trung Quốc và các nước khác thường lui tới buôn bán thành bến sông sầm uất Ninh Hải. Thời Tự Đức có ý định xây dựng thành thương cảng, quân cảng giao cho Doãn Mẫn là điền xứ khai hoang. Những năm 1870 Triều Nguyễn phái kiến trúc sư Bùi Viện đến đóng đồn binh và lập chiến thuyền trấn thủ bến Ninh Hải, gọi là Hải Tần Phòng Thủ sau gọi tắt là Hải Phòng.

      Năm 1870 - 1873, Bùi Viện được vua Tự Đức giao phó, đã thực hiênh việc xây dựng một bến cảng bên cửa sông Cấm mang tên Ninh Hải và một căn cứ phòng ngự bờ biển ở liền kế bên, gọi là nha Hải Phòng sứ. Khi Pháp đánh chiếm Bắc Kỳ lần thứ nhất năm 1873 tại cảng Ninh Hải này nhà Nguyễn và Pháp lập nên một cơ quan thuế vụ chung, quản lý việc thương mạiở vùng này hoi là Hải Dương thương chính quan phòng.

     Từ năm 1888 Hải Phòng trở thành trung tâm thương mại của khu vực, một đô thị Cảng biển nổi tiếng ở Bắc Bộ, nằm trong chuỗi các đô thị biển của đất nước như Hạ Long, Đà Nẵng, Vũng Tàu, Sài Gòn với một diện mạo riêng về bề dày văn hoá lịch sử.

    Ngày 13.5.1955, chính quyền ta tiếp quản Hải Phòng. Thành phố Hải Phòng chính thức được ký quyết định thành lập vào ngày 27/10/1962, trên cơ sở hợp nhất thành phố Hải Phòng cũ và tỉnh Kiến An. Trải qua 55 năm xây dựng và phát triển, đất Cảng ngày nay đã có những biến đổi đáng kể trong diện mạo kiến trúc đô thị. Và hơn nửa thế kỷ trôi qua, chúng ta cùng nhau mạn bàn về bản sắc kiến trúc đô thị với mong ước chung tay xây dựng một Hải Phòng tương lai độc đáo trong hệ thống đô thị cảng biển Việt Nam.

    Bản sắc Kiến trúc Hải Phòng là sản phẩm của Văn hoá Đô thị mang sắc thái riêng  ví như cái gen nổi trội dễ nhận thấy ở đất Cảng. Đó là một Cảng biển lớn nằm sâu trong đất liền. Đó là những khu du lịch nghỉ mát nổi tiếng như Đồ Sơn, Cát Bà,.. Đó là một bến sông Tam Bạc với mái phố lô xô và vòng cong bến thuyền quyến rũ lòng người. Đó là dải công viên cây xanh trung tâm và hình bóng dòng sông Lấp thuở nào đã đi vào câu hát. Đó là dãy quán hoa như  nét mi cong ẩm ướt chờ người thương,... Những phác thảo đó tạo cho Hải Phòng không thể lẫn với bất kỳ đô thị nào trên đất nước.

    Bản sắc Kiến trúc Hải Phòng còn thể hiện ở dòng hội lưu Kiến trúc những khu phố mang phong cách rất châu Âu. Những dinh thự, công sở kiến trúc theo kiểu Pháp và nhiều đường phố nhỏ yên tĩnh với lòng đường hẹp, vỉa hè rộng, um tùm cây cối. Và những khu phố theo kiểu Tàu với những dãy phố lầu mái nhấp nhô như sóng, đường phố nhỏ hẹp được chia lưới bàn cờ và đâu kia là màu sắc loè loẹt của đền, chùa Tầu dùng cúng lễ, hội quán. Rồi những khu phố có kiến trúc lai mà ta thường gọi là kiến trúc thuộc địa, Việt lai Pháp, lai Tàu.

        Bản sắc Kiến trúc Hải Phòng còn có ở những dòng sông. Không đô thị nào nhiều sông như Hải Phòng. Những cây cầu, bến nước, thuyền bè thương cảng rộn ràng. Bản sắc Kiến trúc Hải Phòng còn là những khu ở đặc trưng sông nước vùng miền. Những làng chài ven biển soi mình sóng gió. Những vách đảo lau trắng chờm chợp chim núi liệng chao. Những mái nhà điểm xuyến dáng thuyền khiến bất cứ ai qua đây đều không thể nào quên được.

      Trong tiến trình phát triển Đô thị Hải Phòng. Công tác Quy hoạch và Thiết kế Đô thị luôn đi trước một bước. Để nhu cầu phát triển một Đô thị hiện đại và việc bảo tồn, phát huy bản sắc văn hoá Đô thị không mâu thuẫn nhau, là một bài toán khó dành cho các nhà quản lý đô thị và các kiến trúc sư. Áp dụng thiết kế đô thị với một gương mặt phố Cảng mới phù hợp cảnh quan thiên nhiên và khai thác đặc trưng của một đô thị ven biển. Sẽ tạo cho Kiến trúc Hải Phòng trong những năm tới một bộ mặt đẹp, hài hoà, hiện đại và có bản sắc riêng của đô thị Cảng biển.

     Để giữ gìn được Bản sắc Kiến trúc Hải Phòng, cần lưu tâm đến những đặc điểm riêng và cũng là thế mạnh của đất Cảng trong thiết kế quy hoạch đô thị. Đó là kiến trúc cảnh quan ven sông và hồ trong lòng thành phố. Việc tiếp cận địa hình sông nước đặc trưng, nhất là về phong thuỷ kiến trúc. Với những khu phố cổ và cũ cần phân tích những giá trị văn hoá cần bảo tồn, trong đó có những công trình kiến trúc thuộc Pháp.

     Dải Công viên Trung tâm là đặc trưng phố Cảng không lẫn vào đâu được. Ngành du lịch hiện đang khai thác thử nghiệm tuyến du lịch với 2 tiếng đồng hồ thưởng ngoạn ở đây phục vụ du khách trong nước và quốc tế khi đến với Hải Phòng. Khu dân cư đô thị sông nước ở Đồ Sơn và Cát Bà cũng là những nét đặc biệt trong Kiến trúc đất Cảng. Việc quy hoạch xây dựng không phá vỡ cảnh quan, hình thành khu đô thị du lịch trên biển đảo độc đáo sẽ tạo cho Kiến trúc Hải Phòng một bản sắc riêng mà các đô thị khác không thể nào có được.

       Mục tiêu Qui hoạch Đô thị đảm bảo cân bằng sinh thái phát triển bền vững là mối quan tâm của hầu hết các đô thị trong đó có Hải Phòng. Đặc biệt việc gìn giữ Bản sắc Kiến trúc Hải Phòng là trách nhiệm không chỉ dành cho các nhà quản lý đô thị, các kiến trúc sư, mà là trách nhiệm chung của tất cả những ai đang sống và yêu thương mảnh đất Hải Phòng đầy sóng gió này.

 Kiến trúc An Thịnh, Xây dựng An Thịnh : Thiết kế Kiến trúc Hải Phòng, thiết kế nội thất hải phòng, giám sát xây dựng Hải Phòng, thiết kế nhà đẹp Hải Phòng, thiết kế kiến trúc Pháp Hải Phòng, kiến trúc Hải phòng

Trang chủ     Bản in     Gửi email     Gửi qua Yahoo     Trở lại